Var skrímslið á Eyrarbakka Múlasni?

19. Nóvember 1594 gerði mikinn storm og segir svo í Skarðsannál: þverraði Hvítá í tveim stöðum hjá Áhrauni á Skeiðum, og í Flóa austan til með landinu, hjá Brúnastöðum, nær þvert yfir um. Þar var gengið þurrum fótum í einn hólma, sem áður var ófært, og teknar þaðan hríslur til merkis. Undruðust þetta menn, að þeir tveir kaflar skyldu þorna, þvi að áin var að sjá sem sjó annarsstaðar með rokviðri. Í þessum sömu stormum var brimgangur ógurlegur. Sást þá á Eyrarbakka, á Háeyri og skúmsstöðum skrímsl; það var ferfætt og hábeinótt, selhært, hafði annaðhvort svo sem hundshöfuð, eða hérahöfuð, en eyru svo stór sem ileppar lágu þau á hrygginn aftur; bolurinn var svo sem folaldskroppur og nokkuð styttri, hvit gjörð var yfir um það hjá bógunum, en var grátt eða svo sem móálótt fram; rófa var löng, kleppur sem á leónshala á endanum, frátt sem hundur; sást á kveldin. – Lýsingin á skrímslinu á ágætlega vel við asna eða múlasna, en hvaðan kom skepnan? Leiða má líkum að því að skip hafi farist í veðri þessu og meðal farm skipsins hafi þetta dýr verið og náð heilu og höldnu til lands.

Sjómenn farast í eldsvoða um borð í færeyskri skútu

Þriðjudaginn 20 mars, 1928 var færeyska skútan „Acorn" stödd austur á Meðallandsbugt í slæmu veðri. Kom þá stór sjór yfir skipið og fór töluvert af sjó ofan í klefann, þar sem hásetar voru. Skipið var nærri farið á hliðina er sjórinn reið yfir það og kastaðist salt og annað er var í lestinni út í aðra hliðina, svo skipið var hætt komið. Niðri í lúkarnum var karbiddunkur, sem stóð upp á hyllu. Kastaðist hann nú ofan á gólf og mun hafa laskast eitthvað, svo að sjór komst í karbidinn, myndaðist þegar gas og kviknaði í því af lampanum og varð ógurleg sprenging og allur klefinn í einu eldhafi. Einn mannana hneig þegar dauður niðnr, en hinir 8 komust í einhverju dauðans ofboði upp, allir skaðbrendir. Voru þeir fluttir i káetuna og önduðust tveir þeirra bráðlega og svo einn og einn þangað til 6 voru látnir. Tíu menn voru aðrir á skipinu en þessir, sem í eldinum lentu. Höfðu þeir nú nóg að gera að hjúkra hinum særðu og slökkva eldinn. Tókst þeim að slökkva í klefanum eftir svo sem hálfrar stundar og var þá haldið á stað, fyrst til Vestmannaeyja, en þar sem veður var of vont til að sigla þar inn, var ákveðið að fara til Reykjavikur. Var það erfið ferð, því að þeir fengu hvorki neytt svefns né matar allan timann. í káetunni máttu þeir ekki kveikja upp eld, þvi að hinir brunasáru menn þoldu ekki hitann. Og fram í hásetaklefa þorðu þeir ekki að kveikja, því að þeir óttuðust nýja sprengingu. Hinir 3 særðu menn voru fluttir á Landakotsspítala. Læknar þar höfðu von um það, að þessir menn mundu læknast. Leið þeim eftir vonum um nóttina og höfðu þá getað sofnað. Skipverjunum 10 sem ómeiddir voru, var fengin gisting á Hótel Heklu.

Þeir, sem létust voru allir frá Austurey í Færeyjum: Djoni Debes frá Gjá. Hans Jacob Joensen. Hans Jacob Biskopstö. Napolion Klein. Daniel Pauli Olsen Funding. Hans Jacob Jacobsen frá Eiði.

Aðrir sem brendust voru: Jacöb Pauli Biskopstö, faðir H. J. Biskopstö, sem dó. Joen Hansen, Eiði. og Hans Doris Mörköre, Eiði.

„Acorn" var frá Klagsvig í Færeyjum. Skútan var áður í eigu íslendinga. 

 Heimild: Ægir/Alþýðubl. 1928

Enskur togari kafsiglir færeyska skútu úti fyrir Þorlákshöfn

"Katríne" sökk á aðeins tveim mínútum.

Laugardaginn 17.mars 1928 lá færeyska skútan „Katrine" frá Þórshöfn að fiski úti fyrir Þorlákshöfn. Öll skipshöfnin var uppi nema skipstjórinn, sem var að vinnu lestinni. Veður var gott, stilt og bjart. Sá nú skipshöfnin, að togari kom og stefndi beint á skútuna. Hugðu Færeyingarnir, að hann myndi vilja hafa tal af þeim. Kölluðu þeir þá á skipstjóra og kemur hann upp. En áður en nokkuð verður gert til að forða árekstri, rennir togarinn á skútuna framan við framsiglu og gengur á að giska fjögur fet inn í skrokkinn á henni. Skipshöfnin á skútunni komst upp á togarann, en tveim mínútum eftir að áreksturinn varð, sökk „Katarine". Togarinn, sem var frá Grimsby" og hét „Soranus" og var á heimleið og vildi flytja Færeyingana til Þórshafnar, en færeyski skipstjórinn kaus heldur að hann og skipshöfn hans yrði flutt til Reykjavíkur. Þegar áreksturinn varð, var aðeins einn maður á stjórnpalli á enska togaranum, en það var bátsmaðurinn.

„Katarine" var 90 smálesta vélarskip; skipstjórinn átti hana sjálfur. Tuttugu og einn maður voru á skipinu. Fullyrðir skipshöfnin, að ef einhverjir hefðu verið undir þiljum, þá myndu þeir hafa farist.

Heimild: Ægir 1928

Alvarlegt slys um borð í togaranum Skallagrími þegar togvír slitnaði

Fjórir hásetar, er við vinnu voru á þilfari, urðu fyrir vírunum og stórslösuðust

Brynjólfur Guðjónsson var annar þeirra er lést. Hann var fæddur að Litlu-Háeyri á Eyrarbakka 19. nóvember 1915 og bróðir Sigurðar Guðjónssonar á Litlu-Háeyri er lengi var skipstjóri á Kveldúlfstogaranum Skallagrími. Brynjólfur var kornungur, er hann réðist á togara. Fyrst fór hann á Þórólf, til Kolbeins föðurbróður síns, en er Sigurður bróðir hans varð skipstjóri á Skallagrími árið 1936, réðist hann þangað og var þar æ síðan. Brynjólfur átti hlut í litlum bát á Eyrarbakka, Hafsteinn ÁR-201 sem róið var á í frístundum. Brynjólfur, kvæntist 1945 Fanneyju Hannesdóttur og áttu þau eitt barn. Togarinn Skallagrímur, fór í eina af sínum hefðbundnu veiðiferðum sumarið 1946. Í þessari ferð var komið við á Patreksfirði og var settur þar í land maðurer fengið hafði blóðeitrun, en skipið hélt svo áfram og byrjaði að toga út af Önundarfirði. Laugardagsmorguninn 6. júlí var botnvörpungurinn Skallagrimur að veiðum undan Barða. Um hálf ellefu leytið festist varpan skyndilega í botni og rifu vírarnir upp síðupollann stjórnborðsmegin. Fjórir hásetar, er við vinnu voru á þilfari, urðu fyrir vírunum og stórslösuðust, en Brynjólfur var einn þeirra. Reynt var að hjúkra þeim, svo sem kostur var á um borð. Jafnskjótt og pollinn hafði losnað var höggvið á vírana og stefnt með fullri ferð til Flateyrar og var komið þangað rétt fyrir hádegi. Um það bil, er skipið var að koma i höfn, andaðist Brynjólfur Guðjónsson, en hann hafði aldrei komist til meðvitundar frá því hann slasaðist, en annar hinna slösuðu háseta lést einnig skömmu síðar.

Heimild: brim.123.is 

Seglskipið Eos strandar við Eyrarbakka í aftakaveðri

Skipverjum bjargað um borð í Mary A. Johnson við illan leik.

Í janúar 1920 rak mannlaust skip inn fyrir brimgarðinn á Eyrarbakka og brotnaði í spón. Það var barkskipið „EOS“ frá Hafnafirði og hafði áhöfnin yfirgefið skipið skömmu áður. Skipið fór frá Hafnarfirði 19. janúar og var förinni heitið til Svíþjóðar. Dró mótorskipið „Venus" það úr höfn og skildi við það um tveim tímum síðar. Barkskipið komst síðan klakklaust fyrir Reykjanes. En aðfaranótt 21. janúar um kl. 2 gerði svo mikið aftakaveður [Af suðaustri], að ekki varð við neitt ráðið. Mistu þeir þá stjórn á skipinu og virtist svo um tíma, sem skipinu væri mikil hætta búin. Tóku þá seglin að rifna, hvert af öðru, og reiðar gengu úr lagi. Seint um nóttina fór veðrinu heldur að slota og var þá farið að aðgæta, hvort leki hefði hefði komið að skipinu, og kom þá í ljós, að talsverður sjór var kominn í það. Vildu skipsmenn þá reyna að dæla, en dælurnar voru i ólagi, og vinddæla, sem mest var treyst á, hafði öll brotnað í veðrinu, svo að ekki var viðlit að gera við hana. Fleiri bilanir komu og í ljós og með því að enginn tiltök voru að gera við alt það í rúmsjó, sem bilað hafði, þá var siglt af stað, þegar stjórn náðist á skipinu og lensað austur, því að Vestmannaeyjar voru nú einasta höfnin, sem tök var að ná.

Í birtingu um miðjan morgun sáu þeir Vestmannaeyjar fyrir stafni og var þá veður tekið að hægja. Settu þeir upp öll segl, sem þeir gátu og stýrðu til eyja, en síðdegis lygndi og voru þeir þá skamt N.V. af Eyjum. En brátt fór að hvessa af suðaustri og var þá slegið undan. Undir kvöld reyndu þeir að vekja eftirtekt á sér með neyðarmerkjum (blysum), en enginn tók eftir því. Um kl. 8 var komið suðaustan rok og sigldu þeir þá undan‚ [á lensi vestur með landi], en brátt herti veðrið svo mjög, að segl þau, sem eftir voru, fóru í tuskur og fylgdi þessu veðri stjórsjór, þrumur og eldingar. Einni eldingu sló niður í skipið nálægt skipstjóra og tveim öðrum, en engan þeirra sakaði til muna, og má merkilegt heita.

Alt í einu datt í dúnalogn litla stund, en fór svo að hvessa af suðvestri. Var þá skipinu haldið upp að vindi. Um kl. 3 um nóttina var kominn álandsstormur, og rak skipið til lands, og voru þá gefin neyðarmerki seinni part næturinnar. Um kl. 6 árdegis kom enski botnvörpungurinn Mary A. Johnson (skipstjóri Nielsen) þeim til hjálpar og fylgdi þeim þar til bjart var orðið. Ekki treystist hann til að draga skipið til hafnar, en bauðst til að fara til Eyja og reyna að ná í björgunarskipið, en með því að skipið átti þá svo skamt til lands, sá hann, að enginn tími væri til þess og vildi að skipshöfnin yfirgæfi „Eos“. Var þá ekki annað ráð vænna fyrir höndum og skaut hann út björgunarbáti til þeirra, (því að skipsbátur „Eos“ hafði laskast), og gengu skipverjar af „Eos“ allir í hann. Var það þó ekki auðsótt, því að sjór var mikill, en Englendingar heltu olíu i sjóinn og gerðu sér allt far um að hjálpa sem best. Sumum skipverja tókst að hafa nokkuð af fötum sínum með sér, en aðrir mistu alt, sem þeir höfðu meðferðis. Þetta mun hafa verið um hádegi á fimtudag og var svo beðið hjá barkinum, ef vera mætti, að honum yrði bjargað, en um kl. 4 var hann kominn upp í brimgarð, og var þá haldið til Reykjavíkur. Skipstjóri á „Eos“ var Davíð Gíslason. „Eos" var 456 smálestir að stærð (nettó). Eigendur h.f. Eos (þ. e. Jóhannes Reykdal, Guðm. Kr. Guðmundsson, Lárus Fjeldsted og Ásmundur í Hábæ).

Heimild: Ægir 1920. Austurland 1920. Alþ.bl.1920. http://brim.123.is/  

Guðmundur Sigurðsson skipstjóri gerist alifuglabóndi í Reykjavík.

Guðmundur Sigurðsson frá Garðbæ Eyrarbakka, f.1879 Skútukarl og togaraskipstjóri til margra ára, sneri sér að fuglarækt þegar sjómannsferlinum lauk. Hann var fyrst á þilskipinu Þór frá Reykjavík árið 1903. Skipstjóri var hann á skútunni „Guðrún Soffía“ síðan skipstjóri  á togurunum „Valurinn“ síðan á „Íslendingur“ og „Earl Herford“ sem var enskur leigutogari undir Íslenskum fána og síðan ensku togurunum „Sussux“  og  „ Andro Moca“  og síðast á  „Draupnir“. Um tíma skipstjóri á flutningaskipunum  „Stjarnan“ og „Francis Hyde“ sem Johnson &. Kaaber áttu. Hætti svo sjómennsku vegna heilsubrests 1928. Hann hóf þá að rækta alifugla og átti mikið fuglabú við Sundlaugaveg í Reykjavík fram til 1940.

Stórt sjávarflóð gengur yfir Eyrarbakka og veldur stórskaða.

Þetta gerðist árið 1653. "Var mikið veður að sunnan og útsunnan með ógurlegum sjávargangi allsstaðar fyrir austan Reykjanes svo tún spilltust, skip brotnuðu mest á Eyrarbakka, Grindavík og Selvogi. Á Eyrarbakka spillti flóðið bæði húsum og fé. Þar inni druknuðu hestar og kýr og sumt úti. Fólk flúði upp á hóla og hæðir meðan verst lét, en einn maður sjúkur druknaði í Einarshöfn. Danskt timburhús tók upp og flaut upp á Breiðumýri. Skaði var mikill á Hrauni (Hraunshverfi) og drapst búfénaður er sjór flóði inn í hús, en fólk flúði upp á húsbita eða út á þekjur. Katrín ekkja er þar bjó missti 80 hundraða í því flóði. þá tók upp skemmu frá Háeyri með öllu sem í var og barst hún upp í tjarnir. Kistur og annað lauslegt flaut langt upp í Flóa. Mörg verslunarhús brotnuðu eða skemdust og flutu tré úr þeim allt upp að Flóagafli". Sumir menn héldu sér uppi á húsbitunum en sumir afstóðu flóðið uppi á húsþekjum.Eftir þetta flóð varð að flytja bæina á þremur jörðum, Einarshöfn Hrauni og Skipum auk þess fór þá í eyði hjáleigan Pálskot. (þetta flóð er talið hið annað mesta sem komið hefur.) 

Þetta flóð var nefnt Háeyrarflóðið og gerðist 2. janúar 1653

Heimild: Saga Eyrarbakka o.f.l. 

vb.Ingólfur Arnarsson strandar við Ragnheiðarstaði

Vélbáturinn Ingólfur Arnarson úr  Reykjavík strandaði í nánd við Ragnheiðarstaði fyrir austan Stokkseyri aðfaranótt  mánudagsins 13. marz. Segja skipverjar, að  dýptarmælirinn hafi sýnt 20 faðma dýpi í  þann svip, sem skipið strandaði. — Skipið  sneri stefni að landi og voru um 200 m út í það. Brim var það mikið, að eigi varð  komizt út í það á bát. Björgunarsveitin frá  Stokkseyri fór á strandstaðinn, og tókst  henni að skjóta línu út í Ingólf í fyrsta  skoti. Sökum þess, hve langt var út í skipið, slaknaði á línunni, svo að skipverjar  fóru allir í kaf á leið til lands. Ekki varð  þeim meint við það, enda gátu þeir, þegar  í fjöruna var komið, farið í upphitaðan bíl  og fengið hressingu.

„Ingólfur Arnarson" var Svíþjóðarbátur, 102 rúml. að stærð, eign Ágústs Snæbjörnssonar o. fl., en Ágúst var skipstjóri  á bátnum. — Ingólfi varð eigi náð út, en  Dröfn h/f í Hafnarfirði keypti hann þarna  á staðnum af Vélbátafélaginu Gróttu fyrir 50 þús. kr. Tókst að bjarga úr honum vélinni, spili o. fl.

Franskir sjómenn bjarga 15 ungmennum úr Þorlákshöfn

Dag þennan (29.3.1883) bar upp á fimtudag næstan eftir páska, og hafði mörgum orðið minnisstæður á Suðurlandsundirlendinu og víðar, sökum aftakaveðurs af norðaustri, er þá skall á af skyndingu mikilli. Þá var útræði mikið í Þorlákshöfn og sjór sóttur kappsamlega. Einn af formönnum þar var Ólafur Jóhannesson frá Dísastöðum í Laugardælasókn í Flóa, nafnkunnur sjósóknari og maður afburða aflasæll. Hann týndist þennan dag og öll skipshöfnin með honum. Voru þeir 15 alls. Hefir það jafnan verið að ágætum viðhaft hér hversu vel mentur Ólafur frá Dísastöðum hafi verið, því svo er að orði kveðið þar um slóðir, að hjá honum hafi afreksmaður skipað hvert rúm, svo sem var á Orminum langa. Sérstaklega er við brugðið að fræknleik og fimi Andrési nokkrum frá Völlum í Ölfusi og var honum helst jafnað til þess, seem var Gunnar Hámundarson á Hlíðarenda.

Um Ólaf var þessi visa kveðin:

þó að rísi bára blá

brögnum vísa þorir

djúpan hnísu álinn á

Ólafur Disastöðum frá.

Þenna dag var og á sjó annað skip úr Þorlákshöfn, sem ekki náði lendingu. Voru þeir lítt menntir; flestir óharðnaðir unglingar. Formaðurinn var efnismaður mikill, kappsfullur, en kornungur og skorti því reynslu í formenskunni, sem vonlegt var. Fengu þeir við ekkert ráðið fyrir veðurofsanum og þvarr flesta bæði hug og dug. Vildi þeim það til happs, að þar var innanborðs maður ókvalráður og fullhugi hinn mesti, Símon Jónsson, sem lengi var í Foki á Eyrarbakka, ávalt  kendur við þann bæ. (fæddur 23. sept. 1852.) Þá er í óefni þetta var komið, tók Símon að sér stórn alla á skipinu og með harðfylgi nokkru tókst honum að telja þann hug í skipverja, að ekki mæltu þeir æðru til muna. Skipið var nær því hlaðið, og lét Símon ryðja það að mestu, en sjálfur sat hann við stýri og formaðurinn hið næsta honum. Segl nokkur höfðu þeir uppi og ætluðu þeir í fyrstu að freista þess, að ná, Iendingu í Selvogi, en jafnan þá þeir reyndu að halda grynnra, fengu þeir við ekkert ráðið og þótti sem skipið mundi sogast niður í sædjúpið; hrakti þá þvi æ lengra og lengra á haf út. Af fjórum mönnum fuku sjóhattarnir og lenti einn þeirra á krókstjakanum, sem stóð upp úr stafni skipsins, fraus hann við stjakann og sat þar það sem eftir var af hrakningunum. Seint um kveldið kom formaðurinn auga á frakkneskt fiskiskip, allnærri og héldu þeir þegar til móts við það. Höfðu Frakkar fyrst séð svo, sem væri fugl á flugi, en það var reyndar sjóhatturinn á krókstjakanum. Fóru þeir að athuga þetta nánara og sáu þá skipið íslenska, sem komið var 11 sjómilur undan landi. Torvelt reyndist, að ná þeim íslendingunum, 15 að tölu, upp á skeiðina frakknesku og liðu eigi minna en vær stundir fullar, frá því að hinum fyrsta var borgið og til þess, að hinum síðasta var hólpið. En það var Símon. Höfðu þeir þá verið 7—8 stundir i hrakningum þessum, og sem að Iikindum lætur, voru þeir allmjög þrekaðir eftir sjóvolkið. En þess minntust þeir félagar löngum, hversu ágætar voru viðtökurnar hjá Frökkum. Hrestu þeir þá fyrst á drykk þeim, sem alment er til sveita á íslandi kallaður koniakspúns, og hlýnaði að þeim íslendingunum, í hamsi við þetta, því munngártið var sterkt blandað og heitt vel.

Veðráttan var úfin og stormasöm, svo að þeir félagar urðu að dvelja heila viku hjá þeim lífgjöfum sínum, áður þeir kæmust á land i Vestmannaeyjum. Tóku eyjarskeggjar þeim með gestrisni mikilli, þótt hart væri þá í ári þar í eyjum. Skipstjórinn franski skrifaði sýslumanni í Vestmannaeyjum bréf, og sagði þar, meðal annars, frá sjóhattinum á krókstjakanum, sem fyrst vakti eftirtekt hans, og því, hversu langt frá landi mannbjörgin varð. Samdægurs og þeir hrakningsmennirnir lentu í Vestmannaeyjum, voru níu flöskubréf send til lands og voru tvö þeirra komin upp í Landeyjasand morguninn eftir.

Heimild Morgunbl. 26,03,1923.

Eyrbekkingur lætur lífið í árás á skemmtistaðnum Vegas.

Sigurður Sigurmundarson, 26 ára gamall Eyrbekkingur, varð  fyrir hrottalegri líkamsárás á skemtistaðnum Vegas 14. maí árið 1997. Sigurður lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur tæpum sólarhring eftir árásina. Hann komst aldrei til meðvitundar. Sigurður heitinn var þarna inni með tveimur vinum sínum. Þeir voru allir mjög hressir og glaðværir strákar og voru að horfa á dansinn og skemmta sér. Það var frekar fátt fólk inni og ekkert vesen. Síðan rétt fyrir lokun klukkan eitt gerðist þetta. Fjórir menn réðust skyndilega á Sigurð við dansgólfið og börðu hann i höfuðið, alla vega þrisvar sinnum. Við síðasta höggið skall hann harkalega í gólfið. Hann lá meðvitundarlaus á gólfinu. Vinir hans tveir reyndu að hjálpa og þá réðust árásarmennirnir á þá. Þá voru tveir dyraverðir komnir að og náðu að stöðva þá. Sigurður var frá Einarshöfn, fæddur 10. mars 1971, sjómaður og mikill stangveiðiunandi.

Heimild: Dagblaðið Vísir - DV

Eyrbekkingar missa tvo báta.

Þann 15. maí  1929 strandaði mótorbáturinn „Olga" frá  Eyrarbakka við Þorlákshöfn. Skipverjar, 2 að tölu, björguðust ómeiddir í land, en  báturinn eyðilagðist. Olga ÁR-166 var 9,09 brl. Með10 ha. Dan-vél. Smíðaður í Fredriksund í Danmörku 1908. Olga bar áður einkennisstafina VE 139 og var keyptur frá Vestmannaeyjum 1919, en það voru þeir Páll Guðmundsson, Sandvík, Torfi Sigurðsson, Einarshöfn, og Ingvar Guðmundsson á Grimsstöðum sem keyptu bátinn. Árið 1926 keypti Jón Jónsson frá Hliðarenda bátinn.

Þann 13. ágúst 1929 sökk mótorbáturinn „Halkion" frá  Eyrarbakka við land á Siglufirði. Hafði rekist á hafís i Húnaflóa og laskast. Skipverja sakaði ekki. Báturinn var keyptur til Eyrarbakka 1918, en eigandur voru Vilbergur Jóhannsson, Helgafelli. Og Jóhann V Daníelsson.

Togarar nokkrir sem farist hafa. „Leifur heppni“ 8. febr. 1925. Fórst á rúmsjó. „Ása“ 20. des. 1925. Við  Jökul. „Eiríkur  rauði“ 2. marz 1927. Við Sandana. „Ása“ 3. apríl 1927. Við Grindavík. „Austri“ 7.  septbr. 1927; Við Vatnsnes  nyrðra. „Jón forseti“ 27. febr. 1928. Við Stafnes. „Menja“ 12.  júní 1928. Sökk á  rúmsjó. „Apríl“ 1. des. 1930. Fór st á  rúmsjó. „Barðinn“  2 1. ágúst 1931. Við Þjót. „Leiknir“  fórst 2 1. nóvbr.1931 Við Kúðaós.

Jónas Einarsson formaður í Garðhúsum gefur skýrslu.

Þann 19. ágúst 1898 vildi svo til, að skip lá, fyrir utan Einarshafnarsund, sem var á leið í land, úr gufubátnum „Reykjavik". Þoka var, lágsjávað og brim. Álitu  þeir sem í landi voru, að skipið sem úti fyrir lá, þyrfti 2 menn til viðbótar til að geta lent, svo afráðið var að senda skip út, með 11 mönnum, til hjálpar, og færu því þessir 2 menn yfir sem álitið var að skipið hefði vantað.

Þetta var gjört, og fór Jón Sigurðsson (formaður) af Eyrarbakka út með skipið. Skipinu gekk vel út úr sundinu, og lét hann 2 menn af þessum 11 í skipið, sem úti fyrir lá. Þegar það var gjört tók hann 3 bagga af harðfiski úr skipinu, sem hann lét mennina vinna að til að rýma til, en um borð var töluvert af ýmsum munum, sem olli þrengslum; að því búnu sneri áðurnefndur formaður Jón Sigurðsson frá skipinu, og með samráði við hásetana lagði hann á sundið aftur og komst tafarlaust inn i það mitt, þangað til allt í einu kom stór brimsjór, sem hvolfdi skipinu á augnabliki; strax komust 2 mennirnir á kjöl, en þá hvoldi því strax upp í loft, og komust þá þessir tveir menn, sem á kjöl komust, upp i það; smátt og smátt komust svo 7 alls upp í skipið aftur, hinir 2 af þessum 9 mönnum, sem voru á skipinu, komust aldrei í skipið, annar hélt sér á sundi, en straumur bar hann frá skipinu, þar til að hann sökk, ,hinn sást aldrei frá því fyrst að skipinu hvolfdi.

Menn voru allir í landi, og skip ekki við hendina, nema vestur á skipalegunni lá hlaðinn áttæringur af salti, sem búið var að ferma úr saltskipi frá Lefolis- verslun, sem á höfninni Iá. Þegar sást úr landi, að skipinu hvolfdi, brá ég undirritaður Jónas Einarsson (form.) á Eyrarbakka, fljótt við, ásamt nokkrum mönnum sem við hendina voru, og hlupum sem við gátum niður í fjöruborð og að kletti neðst við sjóinn, þar sem fyrnefndur áttræðingur lá fullur af saltinu; við ruddum úr honum saltinu, og með sama á stað og vestur að sundi; voru þá komnir 2 bátar að sundinu, annar frá gufubátnum „Oddi" og hinn frá skipinu Thor.

Christensen skipstjóri af „Oddi" var á öðrum bátnum með háseta sinum, en stýrimaður og háseti af Thor á hinum. Bátarnir treystu sér ekki að leggja á sundið, til að gjöra björgunartilraun, því jafnt og þétt gekk fallandi brimsjór yfir það; ég lagði þó tafarlaust á sundið, og komst með illan leik út að skipinu, var það þá á réttum kili þversum í sundinu og mennirnir 7 í þvi. Gerðum við þá strax tilrunir að bjarga, og gekk það vel, því einmitt þá var sjórinn að miklu leyti kyrr. Björguðum við því að heita á samri stund þessum 7 mönnum, sem í skipinu voru; voru þeir þá nær dauða en lífi áður en við höfðum flutt þá í land. Var þeim veitt hin besta aðhlynning, sem mögulegt var að hafa, með læknisráði, enda eru þeir nú búnir að fá heilsu, utan einn af þeim, sem dó nokkru síðar. -

Að þessi skýrsla sé svo rétt að öllu, sem hægt er, vottum vér undirritaðir upp á æru og samvisku.

Eyrarbakka 1898. (Undirskriftir vanta).

Þetta er bókað í sýslubókum Árnessýslu 1898.

Formaður fyrir þessari björgun var Jónas Einarsson i Garðhúsum á Eyrarbakka; druknaði hann á „Sæfaranum" (Framtíðinni), sem fórst yst á Bússusundi 5. apríl 1927. Einn af þeim, sem best gengu fram við björgunina, var Jóhann Gíslason frá Steinskoti á Eyrarbakka, síðar fiskimatsmaður í Reykjavik, og einn af þeim, sem var bjargað var Þorsteinn Þorsteinsson síðar kaupmaður í Keflavík.

Heimild: Ægir 1908

Svanur frá Stokkseyri kallar á hjálp

„Sunnudaginn 8. april 1923 var mb. Svanur frá Stokkseyri i fiskiróðri og flaggaði nauðaflaggi; sást það úr landi, var þá nálægt hádegi, og allir aðrir komnir i land er á sjó fóru um morguninn. Eftir nokkurn tíma varð Þórarinn Guðmundsson formaður á mb. Frið tilbúinn Svani til hjálpar, en hann krafðist þess að annar bátur kæmi með sér til hjálpar; fór Guðmundur Karl Guðmundsson á Stokkseyri þá með honum á mb. Baldur. Náðum þeir fljótt í Svan; hafði vél hans stansað og drógu þeir hann inn að Stokkseyrarsundi, en lengra var eigi mögulegt að koma tveim bátum við til að draga Svan.

Vindur var snarpur á suðaustan og allmikið brim. Slepti nú Svanur dráttartaug Baldurs, en Friður bjóst til að draga Svan inn sundið, en Guðmundur beið fyrir utan brimgarðinn á meðan.

Þá Friður er kominn með Svan nálægt hálfa leið inn sundið slitnar dráttartaugin milli bátanna. Friður gat ómögulega snúið við vegna þrengsla, rak þvi Svanur hjálparlaus fyrir straum og vindi þvert af leið, vestur í brimgarðinn; gáfu þá skipverjar af Svan neyðarmerki; brá Guðmundur þá strax við og fór með fyllsta hraða af stað, en þar sem hann var staddur nokkuð út á, þegar Svanur slitnaði aftan úr Frið, hafði Svan rekið all-langt af leið, og var kominn svo langt vestur í brimgarðinn, að Guðmundur taldi hina mestu hættu að hálgast hann; þó réði hann af að reyna það, vék af leiðinni, og þrátt fyrir að brotsjóir féllu bæði dýpra og grynnra, tókst honum að komast svo nærri Svan, að auðið varð að kasta til hans dráttartaug, og síðan að draga hann inn á rétta leið til lands. Það mátti sannarlega heldur ekki seinna vera að i Svan næðist.

Knarrarósviti (Baugstaðaviti)

Loftstaðahóll var talinn heppilegasta vitastæðið á standlengjunni milli Ölfusár og Þjórsár. En  þegar farið  var að  bora í hólinn,  reyndist  þar ekki  fáanleg nógu traust  undirstaða og  var  þá horfið að því  ráði, að  reisa vitann við Knararós á Baugstaða kampi. Var byrjað á byggingunni í  september 1938 og lokið við að koma henni upp í nóv.  s ama  ár. Sumarið 1939 var unnið að því að setja ljóstæki í vit ann og ganga frá  honum að öðru leyti. —  Þann 31. ágúst  það sama ár var vitinn vígður og tók ann samdægurs til starfa.

Vitinn stendur 4 m yfir sjávarmáli, en hæð hans frá jörðu er 26 metrar. Hann er byggður úr  járnbentri  steinsteypu. Veggirnir eru mjög  þunnir, m.v. vita erlendis, eða 20 cm. Að utan er hann  pússaður með  kvarsi. Í gluggunum var allsstaðar svokallað gangstéttargler sem var  grópað í veggina. Smíði vitans var meðal  annars miðað við  það, að viðhald  hans yrði sem ódýrast, en  jafnframt reynt að  hafa  hann  rammgeran og var því enginn viður notaður nema í stigann. Linsan í ljóstæki Knararós vita er 500 mm og  upphaflega var 50 l. gasbrennari til ljósgjafar og fékst með því 6100  kerta Ijósmagn. Ljóssvið vitans var þá 16 mílur. Fyrsti vitavörðurinn var Páll Gunnarsson bóndi á Baugsstöðum og þurfti hann að sinna vitanum annan hvern dag. Teikninguna af vitan um gerði Axel Sveinsson verkfræðingur, en verkstjóri  var Sigurður Pétursson frá Sauðárkróki.

Mennirnir sem fórust með Víði VE

Vestmannaeyjar

Sunnudagsmorguninn 6.  f ebr. 1938  reru  flestir bátar úr Eyjum. Um  k l. 10  skall á  versta  veður og rofaði  ekki til  fyrr en kl. hálf fjögur e.h. Í þessu veðri fórst „ Víðir" úr  Vestmannaeyjum,  með 5  manna  áhöfn.  Skipverjar  voru  allir  ungir  menn og  ókvæntir, en meðal þeirra voru tveir Eyrbekkingar. Formaðurinn var Gunnar Guðjónsson úr Vestmannaeyjum. Vélstjóri var bróðir  hans, Gísli Guðjónsson. Móðir þeirra, Halla  Guðmundsdóttir,  hafði þá misst fjóra syni  sína í  sjóinn. Hásetar á  „ Víði"  voru Jón Markússon  úr  Eyjum. Jón  Árni  Bjarnason frá  Tjörn á  Eyrarbakka og Hallur  Þorleifsson frá  Eyrarbakka.

Ægir 1938

Ófarir Ingu frá Stokkseyri

Á vetrarvertíð (17. febrúar eða mars) 1938 vildi  það  slys  til í  lendingunni á  Stokkseyri, að ólag  reið á  bátinn  Ingu, er  hún  var  að  fara  inn  sundið, og  lenti  það á stýrishúsinu og  braut  það og  tók út  tvo  menn, er  þar  voru, og  drukknuðu  þeir  báðir. Mennirnir  voru: Guðni Eyjólfsson frá Björgvin á Stokkseyri,  formaður  bátsins og  vélamaðurinn Magnús  Karlsson,  báðir  ungir  menn og ókvæntir.

Fjórir  bátar frá  Stokkseyri, sem  áttu  eftir að  lenda,  hættu við  lendingu er  skipverjar sáu  ófarir  Ingu, og  héldu  til  hafs.  Bátar  þessir náðu  síðar  heilir í  höfn.

Laust eftir  hádegi  þriðjudaginn 14.  mars 1939 vildi  það  slys  til, að  vélbáturinn sem hér um ræðir  „Inga" frá Stokkseyri missti  út  mann í  lendingunni,  er  hún var á  heimleið  úr  róðri.  Skipverjar  reyndu að ná  honum, en við  það hvolfdi  bátnum og  fóru allir  skipverjar í  sjóinn.  Tókst  þeim að  ná í lóðarbelgi, og  héldu  þeir  sér  ofansjávar á þeim,  þar til menn  komu  þeim til  hjálpar. Maðurinn,  sem  drukknaði, hét Magnús Kristjánsson, frá Efra -Seli í  Hrunamannahreppi, og  var  að eins 23  ára gamall.  Báturinn sökk.

Ægir 1938

Skipsbrotsmenn veifuðu þjóðfánanum

Um hádegisbil 2. maí 1931 var Línuveiðarinn „Pétursey „ stödd um eina sjómílu frá Krísuvíkurbjargi. Heyra bátsmenn hvar blásið er í þokulúður uppi á bjarginu og bregður Guðjón Jónsson skipstjóri sjónauka sínum á loft. Verður hann þá var við vélbát í klettaskoru framan í bjarginu og sex menn á bjargsyllu þar fyrir ofan veifandi þjóðfánanum. Var um að ræða vélbátinn Íslending frá Stokkseyri, en vökumaðurinn hafði sofnað á verðinum og bátinn rekið upp í klettana og brotnað. Guðjón sendi léttbát til þeirra undir bjargið og sigu mennirnir af Íslendingi niður í hann í tveimur hollum, þeir voru síðan selfluttir um borð í vélbátinn „Muninn“ er þá kom að björgunaraðgerðum. Mennirnir, sem í skipreikanum lentu,  voru  Ingimundur  Jónsson  formaður, eigandi bátsins, Bjarni Sigurðsson, Kristján  og Sigurður  bræður, Hreinssynir, og Einar Vilhjálmsson, en þeir höfðu þá allir hangið á syllunni í 12 stundir.

Íslendingur II var 12 tn. 15 ha. Alpha motor. Smíðaður í Vestmannaeyjum 1915, (hét "Lára") 

Guðmundur Ísleifsson og "Dansgyðjan"

Skaftfellingur hélt uppi strandsiglingum með suðurströndinni um langt skeið.

Árið 1890 hafði hinn þekkti formaður Guðmundur Ísleifsson á Háeyri, skip á leigu sem flutti  vörur til verslunar hans hér á  Eyrarbakka. í  leiguskilmálunum var það tekið fram, að hann mætti nota skipið til flutninga meðfram  ströndum  landsins og  um sumarið lagði hann upp  vörur í Vík í Mýrdal, til sölu þar  um  kauptíðina og til hægðarauka fyrir Skaftfellinga. Guðmundur var sjálfur  á  skipinu sem hét „Terpsichore“ (Dansgyðjan) og var frá Borgmundarhólmi, en skipstjórinn hét Bayer að eftirnafni. Hélt Guðmundur svo  austur með  ströndinni, að  lokinni verslun í Vík, til þess  að athuga, hvort mögulegt væri að flytja  vörur sjóleiðis til Öræfa. Þegar þar kom var blíðviðri og stilltur sjór. Öræfingar  komu út að  skipinu á alls tórum  róðrabát og tóku í  hann  vörur, sem þeim farnaðist vel með í  land. Var þetta í fyrsta  sinn, sem þeir fengu  vörur sjóleiðis og voru þeir því afar kátir.

Eftir þetta hélt Guðmundur áfram verslun í Vík  og  mun það hafa flýtt fyrir, að  reglulegar samgöngur þangað sjóleiðis  komust á.  En það var M/s „Skaftfellingur“, sem  um langt  skeið, hélt uppi  strandferðum á áðurnefndu svæði, og greiddi úr örðugleikum sýslubúa til viðskipta sem og önnur vöruflutningaskip, á þessum tímum sem vegsamgöngur voru engar.

Heimild: Guðmundur Ísleifsson, Ægir 1934

Halla hin fagra og Skánkaveldið

Cristian Fredric Holm factor frá Rudköbing á Fjóni og kona hans Frederikke Lovisa Holm voru húsbændur í Húsinu um 1820.  Skamt frá þessu auðmannahúsi stendur annað all lítið er Norðurkot heitir þá torfbær og voru fátækt og sjálfsbjörg þar í ráðuneyti. Þar bjuggu Jón Geirmundsson frá Götu Stokkseyri og hin fagra Halla Jónsdóttir frá Syðri Gengishólum með niðursetninginn Guðrúnu Jónsdóttur og börn þeirra Sigríði og Sigurð ásamt vikapiltinum Snorra Geirmundssyni, bróðir Jóns.

Jón þessi var nokkuð séður, en hann keypti aflóga húðjálka til slátrunar fyrir lítið sem ekkert og seldi síðan af þeim kjötið, en reyktar hrossalappirnar seldi hann fátækum fyrir slikk. Kölluðu gárungarnir því fyrirtæki þetta "Skankaveldi", en af þessu efnaðist hann nokkuð. Jón hafði reikning í Eyrarbakkaverslun er hann tók út á ýmsan búðarvarning og seldi svo dýrar á vetrum þegar vöruskortur gerði vart við sig eins og aðrir smáhönlarar þess tíma. Sumt af því sem var til sölu í "Skankaveldi" var talið illa fengið, en Jón var kenndur við þjófafélag nokkurt er í voru Snorri Geirmundsson lausamaður og Páll Hafliðason tómthúsmaður á Skúmstöðum, en þeir voru grunaðir um að sækja sér varning í verslunina að næturlagi.

Fyrri kona Jóns hét Halla dóttir Jóns-lána. Hún þótti forkunnar fríð og efnileg. Gerði hún sér gjarnan dælt við Sigurð stúdent Sívertsen er þá var við Eyrarbakkaverslun, en þó í mesta sakleysi. Jón var hinsvegar afbrigðissamur mjög og er hann gallt líku líkt með Gróu Jónsdóttur vinnukonu á Skúmstöðum leiddi það til óléttu. Það var til þess að Halla gekk frá honum og fór til Sigurðar stúdents sem hún giftist síðar. Jóni varð svo um þennan eftirmála að hann lokaði sig inni, bar grjót fyrir hurð og kveikti í kotinu. Menn sáu reykinn stíga upp, en komust eigi inn fyrr en Eiríkur Sverrisson kom á staðinn. Hann var tveggja manna maki að afli og hljóp hann á hurðina sem brotnaði í spón. Tókst þá að bjarga Jóni er nær var andaður og lá hann lengi á eftir. Um þennan atburð var ort vísa:

Heiftin geisar hart um torg,

herðir kölski ganginn.

Skankaveldis brunnin borg,

buðlung hennar fanginn.

Margar sálir yfir Ölfusá sveima

1508, eða nálægt því ári, eftir messu við krossinn í Kallaðarnesi var ferjubáturinn, teinæringur ofhlaðin fólki og sökk með öllu. Um 40 manns druknuðu. Á meðal þeirra var sr.Böðvar Jónsson að Görðum á Álftanesi.

1516, drukna í einu 5 menn í Ölfusá við Arnarbæli.

1521, eða síðar á dögum Ögmundar biskups drukna í einu 5 menn á Fossferju.

1542, sigldu menn úr Þorlákshöfn fyrir Óseyri hlöðnu skipi, mjöli og skreið að Hrauni í Ölfusi. Kom til áfloga svo skipinu hvolfdi og með 11 menn er druknuðu allir. Var þar á meðal Hrafn prestur Ölfusinga.

1571, Erlendur Erlendsson í Kallaðarnesi druknar á ferjuleið að Arnarbæli.

1584, Jón Sigurðsson í Kallaðarnesi drukknar á ferjustaðnum með mönnum sínum. Þá druknuð 3 feðgar á Fossferju í Flóa (Selfossi). Fluttu þeir eitt naut og klofnaði skipið.

1625, Sigurður Árnason í Ölfusi druknar í Ölfusá.

1627, drukna 10 menn á Kotferju í Ölfusá. [Mesta ferjuslys á íslandi]

1645, drukna af veikum ís á Ölfusá, Jón Halldórsson ráðsm. í Skálholti ásamt mági sínum og Böðvari Steinþórssyni nema í Skálholti.

1654, druknar Gísli Jónsson aðstoðarprestur í Arnarbæli í svokölluðu “díki” með undarlegum atburðum.

1657.  Skip Kotferju sökk fyrir ofhleðslu og druknuðu 3 en 1 komst af.

1660, druknar Hákon Bjarnason í ánni við Þorleifslæk í Ölfusi. Fór á hestbak úr bát og sukku báðir.

1678. Einar Klemensson druknar í Þorleifslæk við Ölfusá.

1686. Maður druknar af ís skamt frá Arnarbæli.

1687. Piltur 8 ára Jón Oddsson prests í Arnarbæli druknar í Ölfusá af ís er hann ráfaði á eftir föður sínum er fór ríðandi.

1693. Maður druknar í Ölfusá, en sá hét Erlendur Filippusson.

1697. Menn ætluðu að tvímenna hest á ísi yfir Ölfusá. Féll sá aftari af og niður um ísinn og druknaði.

1704. Tveir hrísmenn úr Öndverðanesskógi fórust með bát sínum á Ölfusá.

1709. Karl og tvær konur ungar úr Kallaðarnessókn vildu til kirkju í Laugardælum. Gengu þau upp Ölfusá á ís sem féll undan og druknuðu þau.

1725. Maður vildi ríða eftir eggjum út í hólma í Ölfusá við Langholt og druknaði hann.

1734. Tveir menn drukna í Ölfusá.

1744. Árni próf. Þorleifsson í Arnarbæli féll af baki í læk í Ölfusi og druknar.

1750 eða þar um bil, druknar í Ölfusá strokufangi úr járnum á stolnum hesti.

1793. Einar Brynjólfsson sýslumanns druknar í Hólmsós í Ölfusi.

1800. Í Óseyrarnesi sökk skip af ofhleðslu og druknuðu 7 manns, aðalega Skaptfellingar í kaupstaðarferð. Þar á meðal var Snorri Ögmundsson ferjumaður í Nesi. 4 mönnum var bjargað.

Í Óseyri Óms- við -kvon

áin tók sjö manna líf.

Markús prestur Sigurðsson

sínu hélt, en missti víf.

1820, druknar farandkona í Ölfusá.

1831. Maður frá Oddgeirshólum ferst í Ölfusá.

1842. Hannes frá Sandvík druknar í Ölfusá.

1844. Bát með 5 mönnum hvolfdi við hólma í Ölfusá nærri Ármóti í Flóa. Druknuðu tveir, en einn bjargaði sér á undarlegu sundi. Tveir héldu dauðahaldi í grjótnibbur og var þeim bjargað.

1853. Ferjubát er flutti kú og 3 menn hvolfti í Ölfusá er kýrin braust um. Druknuðu þar sr. Gísli Jónsson í Kálfhaga og Guðni Símonarsson hreppstjóra í Laugardælum. Þriðji maður komst á kjöl og var bjargað.

1858. Sigurður frá Litlabæ á Álftarnesi var ferjaður yfir Ölfusá með Óseyrarnesferju ásamt kindum og tveim hundum. Ferðinni var heitið austur í Hraunshverfi.  Hundarnir báðir og kindur fundust síðar reknar upp úr ánni. Er talið að hann hafi rekið féð um flæðileirurnar og talið að maðurinn hafi tínst þar.

1869. Runólfur Runólfsson vegaverkstjóri í Reykjavík hafði sótt verkalaun sín og undirmanna til sýslumanns út á Eyrarbakka. Hann ætlaði svo aftur yfir Ölfusá við Laugardælaferju. Reið hann gæðing, ölvaður og lagði út á ána á hestinum. Fórst þar bæði maður og hestur. 9 mánuðum síðar fanst lík hans rekið við Óseyrarnes og með því peningar allir.

1873. sr. Guðmundur E Johnsen í Arnarbæli skírði barn í Hraunshól, [Eyleif, son Ólafs Eyjólfssonar og Guðrúnar Hermannsdóttur.] Jón Halldórsson á Hrauni fylgdi presti heim og fóru ríðandi á veikum ís og hurfu báðir um vök á áni vestan við Arnarbæli.

1877. Gamall maður bilaður á geði fórst í Ölfusá af ísi.

1887. Arnbjörg Magnúsdóttir frá Tannastöðum fanst örend í ánni. Hafði verið veik á geði.

1890. Maður er sundreið Ölfusá til að sækja ferju, druknaði í áni.

1891. Við smíði Ölfusárbrúar druknaði þar maður enskur af slysförum.[ Arthur Wedgwood

Jacksons]

1895 Páll Pálsson vinnupiltur á Kotströnd hélt heimleiðis frá Kirkjuferju eftir erindi þar. Villtist út á ána í frosti og byl. Tapaði hestum sínum niður um ísin og vöknaði svo að sjálfur fraus í hel á ísnum. Á sama ári fyrirfór sér í Ölfusá, Sigríður Þorðvarðstóttir á Egilstöðum í Ölfusi.

1917. Filippus Gíslason á Stekkum druknar í Ölfusá við laxavitjun.

1919. Helgi Ólafsson prests Helgasonar á Stóra-Hrauni var á austurleið í brúðkaup systur sinnar. Lík hans fanst og hesturinn dauður í sandbleytu (við Hólmsós).

1922. Tómas Stefáns skrifstofustjóri við Landsímann í Reykjavík, var að klifra upp vírstrengi  Ölfusárbrúar, en féll í ána og druknaði.

1933. Maður frá Oddgeirshólum fórst í Ölfusá.

1942. Baldvin Lárusson bílstjóri steyptist í ána af Ölfusárbrú og druknaði. Sama ár druknar setuliðsmaður í áni. [Er nú komið fullt 100 manna er sögur fara af að farist hafa í eða við ána.]

1944. (Þegar Ölfusárbrú brast, féll mjólkurbíll með henni í ána, en bílstjórinn bjargaðist á varadekkinu.)

1947. ( Sjómaður, Reykjalín Valdimarsson á togaranum Kára synti yfir Ölfusá undan Kaldaðarnesi. Hann komst heill yfir á 20 mínútum.)

1963. Lárus Gíslason á Stekkum druknar í Ölfusá við laxveiðar. Hann var ósyndur.

1964. Gísli Jóhannsson skrifstofustjóri sídarútvegsnefndar druknar í Ölfusá við stangveiði á Kaldaðarnesengjum (“Straumnesi”).

1975. Maður talinn hafa fallið í Ölfusá og druknað. Lík Hallgríms G Guðbjörnssonar fannst þar árið eftir.

1976. Ungur maður vatt sér út á brúarstengi Ölfusárbrúar og féll í ána og druknaði. [Þórarinn Gestson frá Forsæti II]

1979. Kajak hvolfdi í Ölfusá og ræðarinn [Rúnar Jóhannsson úr Hafnafirði] druknaði.

1984. Maður féll í ána við Ölfusárbrú og druknaði. [Hilmar Grétar Hilmarsson]

1986. (Barn féll í Ölfusá, en annar drengur bjargaði honum).

1989. (Litlu munaði að bifreið lenti í ánni eftir að hafa ekið á ljósastaur.)

1990. Bifreið var ekið út í Ölfusá og druknuðu tveir ungir menn [Örn Arnarson frá Selfossi ásamt félaga sínum Þórði M Þórðarsyni]. Tvær ungar konur er í bílnum voru björguðust.

1992 (3ja ára barn féll í Ölfusá, en var bjargað af íbúa í grendinni)

1996. Kona fannst látinn í Ölfusá við Kirkjuferju. [Agnes Eiríksdóttir] Sama ár óð ölvaður maður út í Ölfusá við brúnna, en bjargaði sér sjálfur á land.

2000. Guðjón Ingi Magnússon, ungur maður frá Selfossi féll í Ölfusá og druknaði.

2007. (Bíll hafnaði út í Ölfusá í mikill hálku. Björgunarsveit bjargaði ökumanninum.)

2014. Maður úr Þorlákshöfn steypti sér í ána af Óseyrarbrú og druknaði. Maður ók bíl sínum í ána við Ölfusárbrú. Fanst hann heill á húfi daginn eftir.

Þessi skrá er ekki tæmandi yfir alla þá sem horfið hafa í Ölfusá. Þess hefur ekki altaf verið getið í heimildum, eða heimildir ekki fundist.

Aðdragandi byggðar á Eyrarbakka

Hásteinn Atlason kemur frá Noregi og varpar stokkum sínum fyrir borð. Inghólsfjall í bakgrunni.

Þeir fóstbræður Ingólfur Arnarson og Leifur Hróðmarsson, þá ungir menn,  fóru í hernað með sonum Atla jarls hins mjóva af Gaulum. Synir hans hétu Hásteinn, Hersteinn og Hólmsteinn og voru þeir vígdjarfir og fór þeim ætíð vel í hernaði.  Er þeir félagar komu heim eftir velheppnaða herför um norskar sveitir ákváðu þeir að herja á ný næsta sumar. Um veturinn gerðu fóstbræður veislu handa þeim jarlsonum. Þar strengdi Hólmsteinn heit um að hann skyldi eiga Helgu systir Ingólfs, eða enga konu ella. Menn létu sér fátt um finnast, nema Leifi sem roðnaði við, enda bar hann sjálfur hug til Helgu. Þegar þeir skildu að borðum um síðir var fátt um kveðjur milli Leifs og Hólmsteins.

Næsta vor bjuggust þeir fóstbræður Ingólfur og Leifur (Hjörleifur) til hernaðarins og héldu til móts við þá jarlsyni  Herstein og Hólmstein sem fyrr var ákveðið og hittust þeir við Hísargafl. Sló þá þegar í brýnu milli Leifs og Hólmsteins og liðsmanna þeirra. Er barist höfðu um hríð kom Ölmóður gamli Hörða-Kárason er var frændi Leifs og hélt hann þeim Ingólfi liðveislu. Féll þá Hólmsteinn, en Hersteinn flúði við svo búið. Fóstbræður héldu þá í hernaðinn sem fyrr var ætlað.

Um veturinn fór Hersteinn, að þeim fóstbræðrum ásamt mönnum sínum og hugðust drepa þá. Leifi hafði borist njósn af ferð þeirra og gerði hann honum fyrirsát. Varð þá háð orrusta mikil og féll þar Hersteinn. Eftir það dreif að þeim fóstbræðrum vinir þeirra úr Firðafylki. Voru menn þá sendir á fund Atla jarls og Hásteins til að bjóða sættir. Náðust sættir um að þeir fóstbræður gjaldi eignir sínar til þeirra feðga. Varð það til þess að að þeir Ingólfur og Hjör-Leifur fluttu búferlum til eyjar  í norðurhöfum er þeir höfðu fregnað af og nefndu „Ísland“. (Hjörleifur féll þar fyrir þræls hendi)

Liðu nú tímar þá er Haraldur gullskeggur konungur í Sogni og mágur Atla jarls hins mjóva gaf barnabarni sínu Haraldi unga nafn sitt og ríki. Haraldur ungi var sonur Þóru dóttur gullskeggs og Hálfdáns svarta konungs í Upplöndum. Þá er Haraldur ungi er andaður bar ríkið undir Hálfdán svarta, en hann setti þá Atla jarl hinn mjóva yfir það. Þá er Þóra lést fékk Hálfdán Ragnhildi dóttur Sigurðar-hjartar fyrir konu og var sonur þeirra Haraldur hárfagri.

Enn líða tímar þar til Haraldur hárfagri mægist við Hákon jarl Grjótgarðsson og leggur undir sig Noreg. Fékk þá Hákon valdstjórn yfir Siganfylki í trássi við Atla jarl hins mjóva. Drógu þá báðir jarlarnir til liðssöfnunar og þreyttu kappi um völdin. Á Stafanesvogi á Fjöllum mættust herir þeirra í mikinn bardaga. Féll þar Hákon jarl en Atli jarl hinn mjóvi særðist til ólífis. Hásteinn hélt þá ríkinu um sinn, en þar kom að Haraldur dró mikið lið móti honum.  Hásteinn hörfaði undan herjum Haraldar og lét búa skip sitt skjótt til utanfarar. Var það ráð Hásteins að sigla til Íslands og tók hann land er hann nefndi Stokkseyri, en landnám hans náði milli Ölfusár og Rauðár. Hásteinn átti þá að konu Þóru Ölvisdóttur og tvö börn, Ölvir og Atla. Hallsteinn var mágur Hásteins og lét hann brátt búa skip sitt fólki og fénaði til Íslands. Hásteinn gaf honum þá af landnámi sínu frá Hraunsá að Ölfusá, nefnt Eyrarbakki. Kona Hallsteins var Sóveig hin fagra og bjuggu þau í Framnesi. Þeirra sonur var Þorsteinn, faðir Arngríms, er veginn var að fauskagrefti, hans son Þorbjörn á Framnesi. 

Atli Hásteinsson varð ríkur maður og líkur í mörgu lagi frændum sínum en særðist til ólífis í bardaganum um Víðiskóg Böðvars þræls.

Aftökustaðir í Stokkseyrarhreppi

Gimli, fyrrum samkomuhús og síðan bókasafn  á Stokkseyri var á sínum tíma (1921) byggt á sögufrægum stað. Þar var lægð nokkur er nefndist „Þingdalur“. Þar voru haldin þing Stokkseyrarhrepps hins forna undir berum himni fram á 18. Öld. Síðar var byggt þar þinghús og þar var dæmt í málum manna og skorið úr deiluefnum, en þá tilheyrðu bæði þorpin, Eyrarbakki og Stokkseyri sama hreppnum.  Aftökustaðir voru fyrir framan svonefnda „Gálgakletta“ og er annar fram að Eystri-Rauðárhól í Stokkseyrarfjöru. Einhverju sinni hafði stráklingur verið að leika hengingu af óvitaskap sínum og snaran herpst að hálsi hans og var hann dauður er að var komið.

Annar samnefndur klettur er í Hraunsfjöru, skamt vestan Gamla-Hrauns.  Sagt er að þar hafi tveir afbrotamenn verið hengdir fyrr á öldum og síðan  grafnir upp á sjávarbakkanum. Ekki fara aðrar sögur af aftökum í hreppnum. Eini þekkti dauðadómurinn sem kveðinn hefur verið upp í þinghúsi hreppsins var yfir „Barna-Arndísi“ 1771 en Lögþingsrétturinn breytti honum í fjögra ára hegningavinnu í Kaupmannahöfn.

Þingstaðurinn var lagður niður árið 1812 og flutt að sameinuðu þingi Flóamanna í Hróarsholti. Stokkseyrarþing var svo sett  á Eyrarbakka árið 1850, og hélst til 1898 er hreppnum var skipt. Ekki er kunnugt um þann þingstað, en sennilegt er að þær samkomur hafi verið í Húsinu.

Landnám Eyrbekkinga í vesturheimi

Maður er nefndur "William Wickmann, danskur að ætt. Hafði hann dvalið um 10 ár á Íslandi sem verslunarþjónn, fyrst í Reykjavík og síðan í Hafnarfirði og á Eyrarbakka. Um baustið 1865 fór hann af íslandi áleiðis til bandaríkjanna, og lenti hann í Milwaukee í Wisconsin-ríki. Hann átti þar ættingja, sem hann fór að vitja. "Wickmann þessi skrifaðist á við fyrrum húsbónda sinn, Guðmund Tlhorgrimsen á Eyrarbakka  og lét hann í bréfum sínum vel yfir stöðu sinni i hinum nýja heimi. Hrósaði mjög landkostum, og meðal annars áleit hann að fiskurinn i Michigan-vatninu væri stór og óþrjótandi gullkista,sem ýmsar þjóðir ysu úr, og að íslendingar mundu hafa sama rétt og aðrir að seilast ofan í kistuna og fá sinn hlut. Vera kann nú, að Wickmann hafi séð björtu hliðina á sínu nýja heimkynni, og eins og ungum mönnum oft er hætt við, ekki gáð að skuggahliðinni og þess vegna lofað landið, ef til vill um of. En bréf Williams til Guðmundar Thorgrímssens á Eyrarbakka varð öðrum hvatning til að feta í fótspor hans.

Árið 1870, þann 12. dag maímánaðar, fóru af Eyrarbakka þrír ungir menn til Vesturheims, voru þeir: Jón Gíslason (f.12.12.1849 í Kálfholti í Holtasveit) búðarsveinn við Lefolii-verslun, Guðmundur Guðmundsson (f .8.7.1840 á Litla-Hrauni) formaður á Eyrarbakka og Árni Guðmundsson ( fæddur að Gamlahliði á Álftanesi 24. október 1845.), vinnumaður hjá G. Thorgrímssen  en Jón Einarsson bættist við hópinn í Reykjavík. Hinn fyrst nefndi var forsprakkinn, og lánaði hann hinum tveimur síðast nefndu fé til fararinnar, en Guðmundur fór upp á sínar eigin spítur. Jón hafði tekið arf eftir föður sinn sem hann hafði óskertan, svo hann stóð betur að vigi en flestir aðrir í þeirri bygð til að fara af landi burt, og kom arfurinn honum nú að góðu haldi, og einnig þeim sem slógust í förina með honum.

Hinn 12. maí lögðu þeir félagar á stað frá Eyrarbakka landveg til Reykjavíkur, og eftir fárra daga dvöl í höfuðborginni tóku þeir sér far með póstskipinu „Díana“ til Kaupmannahafnar. Á meðan þeir stóðu við í Reykjavik, reyndu ýmsir að telja þá af að leggja út í þessa glæfraför. Einn var meira að segja fullvissaður um, að ef hann færi vestur, yrði hann étinn upp með húð og hári, en ef ske kynni að hann ekki lenti þar sem mannæturnar héldu til, yrði hann gerður að þræli—svertingja líkast til? En þeir  félagar héldu sínu striki og tóku sér far með ,,Diönu", eins og áður er sagt, til höfuðstaðar danmerkur. Skipið kom við í færeyjum og shetlandseyjum, og að endingu lagðist það við festar í Kaupmannahöfn. Þeir félagar stóðu þar við í 4 daga, og notuðu tímann til að hitta ýmsa landa sína þar og skoða hið markverðasta í þeirri fögru borg. Hinn 3. júni lögðu þeir á stað með gufuskipinu „Pacific" til Hull, og eftir að þar var lent, fóru þeir með járnbraut tíl Liverpool. Frá Liverpool fóru þeir á Allanlínu- skipinu „Austrian“. Þeir fengu harða og langa útivist—sífelda storma af austri, og var sjógangurinn gríðarlegur, farþegar og farangur kastaðist til og frá í skipinu og tóku þá íslendingarnir það ráð, að skorða sig mílli bekkja niður í skipinu og spiluðu  Vist  dag eftir dag sér til dægrastyttingar. Þeir lentu í Quebec 18. eða 19. júní. Þaðan fóru þeir áleiðis til Milwaukee, en höfðu svo miklar tafir á leiðinni, eins og títt er með vörulestum (freight trains) að þeir komu ekki til Mihvaukee fyrr en þann 27. s. mán. Farbréf fyrir hvern kostaði 94 ríkisdali ríkismyntar frá Kaupmannahöfn til Milwaukee. Þeir dvöldu um tíma í Milwaukee, en Jón fór um haustið til Washington Island og keypti þar land í félagi við William Wickmann, sem áður er getið. Létu þeir félagar þá höggva skóg á landi sínu, og bygðu-útskipunar bryggju o.fl.  Árið 1873 skiptu þeir eignum sínum, og fékk þá Jón mest af landinu, með húsum, en Wickmann bryggjuna, ásamt nokkrum ekrum af landinu. Jón giftist 1877 Ágústu dóttir Einars kaupmanns Bjarnasonar í Reykjavík. Jón setti upp verslun á Vashingtoneyju um það leiti.

Guðmundur var formaður á Bakkanum frá því hann var 19 ára gamall þangað til hann fór af landi burt vorið 1870. Hann réði sig til fiskimanna frá Milwaukee sumarlangt, en fór um haustið til Washington Island og stundaði þaðan fiskveiðar. Hann kvæntist 1875, Guðrúnu Ingvarsdóttir frá Mundakoti.

Árni fór 18 ára gamall austur á Eyrarbakka; gerðist vinnumaður hjá G. Thorgrimsen og var hjá honum í 4 ár. Fór síðan til Reykjavíkur, og lærði þar trésmíði hjá Jóhannesi Jónssyni snikkara. Fór hann að því búnu aftur austur á Eyrarbakka, til Thorgrimsens og var þar vinnumaður og búðarmaður þangað til um vorið 1870, að hann fór með þeim félögum til Ameríku. Var hann að fiskiveiðum um sumarið með félaga sínum Guðmundi Guðmundssyni og fór það haust til Washington eyju. Árið 1880 flutti hann sig til Andabon County í lowa, og var þar í 2 ár við smíðar. Kom aftur til eyjarinnar, og dvaldi þar síðan en giftist ekki.

Jón (f.ca 1850) var um nokkur ár vinnumaöur og meðreiðarmaður dr. Hjaltalíns (var hann því stundum kallaður Jón Hjaltalín). Eftir að hann fór vestur, stundaði hann flskiveiðar, fyrst í Milwaukee og svo á Washington eynni.

Næstu árin fóru margir Íslendingar vestur til Washingtoneyjar og voru allmargir Eyrbekkingar á  meðal þeirra: 1872. Fóru 14 manns af Eyrarbakka; af þeim lentu flestir á eynni. Þrjár persónur af þeim voru þar enn árið 1900: Olafur Hannesson, sonur Hannesar Sigurðssonar og konu hans Guðrúnar Jónsdóttur á Litluháeyri á Eyrarbakka; Árni Guðmundsen, sonur Þórðar kameráðs Guðmundsen, sem lengi var sýslumaður í Arnessýslu, og konu hans Jóhönnu A. Knudsen; og Guðrún Ingvarsdóttir, sem giftist Guðm Guðmundssyni, eins og áður er getið. Hinir aðrir, sem lentu þar úr þessum hóp. voru: séra Hans Thorgrimsen; Dr. Arnabjarni Sveinbjörnsson; Þorkell Árnason frá Eiði á Seltjarnarnesi; og Olafur Guðmundsson, frá Arnarbæli, en þeir fóru þaðan aftur eftir lengri eða skemri dvöl.

1873. Teitur Teitsson, hafnsögumaður af Eyrarbakka; var faðir hans TeiturHelgason, einnig búsettur á Eyrarbakka. Hann fór þaðan alfarinn 1887, og flutti til Manitoba.

1881. Björn Vernharðsson, ættaður af Eyrarbakka. Fór frá Íslandi til Milwaukee 1873; var þar þar til hann kom til Washingtoneyjar. Hann varr föðurbróðii Björns kaupmanns Kristjánssonar í Reykjavík. Sagðist Björn vera kominn í beinan ættlegg í móðurætt af Þangbrandi biskupi, en í föðurættaf Agli Skallagrímssyni.

1884, Hannes Jónsson af Eyrarbakka, sonur Jóns Jónssonar á Skúmstöðum i Rangárvallasýslu, og konu hans Ragnhildar Vernharðsdóttur. Sigurður Sigurðsson af Eyrarbakka, ættaður frá Skammadal í Mýrdal.

1885. Þórður læknir Guðmundsson, bróðir Árna, sem áður er nefndur —Kom 13. ágúst það ár. Hann dó snögglega 29. janúar 1899.

1886. Magnús Jónsson Þórhallasonar, af Eyrarbakka, en móðir Magnúsar var Þórunn Gísladóttir frá Gröf í V. Skaftafellssýslu.

1887. Jón Þórhallason, trésmiður, faðir Magnúsar. af Eyrarbakka. Jón er ættaður frá Mörk á Síðu, sonur Þórhalls Runólfssonar, sem lengi bjó þar. Bárður Nikulásson, Bárðarsonar Jónssonar, af Eyrarbakka, ættaður úr Skaftártungu; var móðir hans Sigríður Sigurðardóttir, frá Hvammi, Arnasonar frá Hrísnesi.

1888. Þorgeir Einarsson, ættaður af Eyrarbakka. Kom til Milwaukee 1873, en dvaldi i Racine og Walworth Counties í 15 ár. Faðir hans, Einar Vigfússon fór með honum. (Sigurður Jónsson, Árnasonar Magnússonar Beinteinssonar, ættaður úr Þorlákshöfn. Móðir hans var Þórunn Sigurðardöttir frá Skúmstöðum í Landeyjum, og voru því foreldrar hans bræðrabörn. Kom til Minneapolis frá Kaupmannahöfn 1885).

Heimild: Almanak Ólafs  S. Thorgeirssonar 1900.

Vagnstjóri verður bílstjóri

Fyrstu vegir umhverfis  Eyrarbakka voru gerðir fyrir hestvagna svo hægarar yrði um heyflutninga ofan að engjum. „Bárðarbrú“ gerði Bárður Nikulásson um 1880 og á svipuðum tíma var „Nesbrú“ lögð í sama tilgangi. Þetta voru þó ekki brýr í nútíma merkingu, heldur púkkaður mjór vegur yfir móa og mýrlendi. ( Fyrir fáum árum var lögð „hraðbraut“ yfir hina fornu Nesbrú). Lagning Eyrarbakkavegar frá Ölfusárbrú hófst 1898 undir stjórn Erlends Zakaríassonar, en þá voru hestvagnar að verða helsta flutningatækið. Sumarið 1913 komu fyrstu bílarnir akandi þennan veg frá Reykjavík, en það voru Ford-blæjubílar og lítt áræðanlegir til brúks. Fyrstu bifreiðastjórar á Eyrarbakka sem héldu uppi samgöngum til Reykjavíkur voru 1918: Einar Jónsson í Túni,  Magnús Oddson í Regin og Steingrímur Gunnarsson á strönd. Áttu þeir saman einn bíl frá landssjóði og óku til skiptis með póst og farþega.  Árið 1923 var Bifreiðastöð Eyrarbakka stofnuð, en að henni stóðu Ólafur Helgason kaupmaður, Sigurður Óli Ólafsson, Einar Einarsson á Grund (Stokkseyri), Steingrímur Gunnarsson, Jón Magnússon kaupmaður (Stk) og Kristinn Grímsson á Strönd. Bifreiðastöð Eyrarbakka var lögð niður 1925 þegar bifreiðastöð Steindórs fékk sérleyfi milli Eyrarbakka og Reykjavíkur.  Á árunum 1930-1940 voru Eyrbekkingarnir Baldur og Guðmundur Sigurðssynir bífreiðastjórar hjá Steindóri  (Steindór Einarsson).

Létu fyrirberast úti á rúmsjó

Að morgni 13.apríl 1926 reru 17 bátar af Eyrarbakka og Stokkseyri. Þegar á daginn leið gerði  landsynningsrok og brim svo mikið, að aðeins nokkrir bátar gátu  lent heima, (aðeins 5 bátar náðu höfn á Stokkseyri og 4 á Eyrarbakka) en hinir urðu að láta  fyrirberast úti á rúmsjó. Þegar heimamönnum þótti sýnt, að bátarnir gátu ekki náð landi var símað til stjórnarráðsins og það beðið að hlutast til um það, að varðskipið "Fylla" og önnur skip, sem til næðist væru beðin að koma bátunum til hjálpar. Var þá strax sent skeyti til allra skipa á þessu svæði og þau beðin að líta eftir bátunum. Strax um kvöldið voru fimm íslenskir togarar komnir á vettvang til hjálpar, þeir Skallagrímur, Belgaum, Hannes ráðherra, Earl Kitchener og Gyllir. Tók Gyllir einn bátinn „Trausta" og dróg hann til Reykjavíkur, en Skallagrímur bjargaði áhöfninni af „Öðlingi", bát frá Eyrarbakka (vélbátur Árna Helgasonar í Akri). Liðaðist hann sundur og sökk, (skipsflakið rak á land við Grindavík) en skipverjar komu með togaranum "Skallagrími" til Reykjavíkur. Belgaum, Hannes ráðherra og Earl Kitchener fylgdu hinum 7 bátunum, sem eftir voru til Vestmannaeyja.

Draugaplágur

Móri: Þekktastur drauga í neðanverðum Flóa er óneitanlega „Sels-Móri“ eða „Skerflóðsmóri“ öðru nafni. Var honum lýst svo að klæddur væri í ullarföt eins og þá tíðkaðist um sveitabörn en þó í öllu úr mórauðu með barðastóran hatt gamlan og lúinn og var rifið úr hattbarðinu öðru meginn. Af klæðnaðinum fékk hann viðurnefnið Móri. Hann var flökkupiltur í sínu lifanda lífi og talin hafa flúið Skaftárelda er þá geisuðu (1783 ). Hann hafði síðan borist hingað í Flóann og leitað ásjár í bæjarþorpunum við ströndina eins og margt fólk austanað um þessar mundir. Hann kom við í Hraunshverfi, en var úthýst þaðan og hugði hann fara þvínæst upp að Efra-Seli, en á þeirri leið fæktist hann út í Skerflóð það er Hraunsá rennur úr og druknaði hann þar.

Móri gekk aftur og var í fyrstu ærsladraugur er framdi óhljóð og skarkala ýmiskonar og sjónhverfingar þegar skyggja tók og skaut það fólki á þessum slóðum skelk í bringu. Hann átti það til að bregða fyrir mönnum fæti þegar minnst varði eða birtast skyndilega við kynlegar aðstæður og hverfa jafn skjótt síðan. Oft hafði sést til Móra sitjandi á Hraunsárbrú er þá var og þorðu menn þá ekki yfir. Ferðamaður einn vestan að er þar kom að Móra sitjani á brúnni var þó hugaður og steypti honum í ána, en þá þorði hann ekki yfir hana heldur fór á vaði niður við sjó. Kom þá Móri undan vatninu og greip í fót hans. Ferðamanninum tókst skjótt að losa sig undan og hljóp hvað af tók til Stokkseyrar.  Það var svo síðar er Móri komst í kynni við aðra drauga að leikar tóku heldur betur að æsast í sjávarþorpunum.

Skotta: Stúlka ein varð úti skammt frá Móhúsum eftir úthýsingu þar nokkrum árum eftir að Sels-Móri kom fram og varð hún að illvígum draugi sem kölluð var „Móhúsa-Skotta“. Skottu var mest kennt um brambolt manndráp og skemmdarverk.

Maður frá Ranakoti á Stokkseyri fannst kyrktur í brunni einum og var Skottu kennt um. Skömmu síðar lögðu þau Móri og Skotta lag sitt saman og drápu þau Tómas nokkurn frá Norðurkoti á Eyrarbakka eftir að hann fór austur á Stokkseyri um jólin þennan vetur. Þar hafði hann keypti sér hangiketskrof til hátíðarinnar. Í bakaleiðinni skömmu eftir sólsetur réðust þau skötuhjú að honum og drápu hvað menn héldu. Fannst hann morguninn eftir skamt frá Hraunsá dauður og allur sundur skorinn, blár og blóðugur.

Tommi: Eftir þetta sáust þrír draugar á ferð og var þá talið að Tómas hefði gengið í félag við Móra og Skottu. Kvað þá svo rammt að reimleikum að engum var fært milli Eyrarbakka og Stokkseyrar eftir að skyggja tók á kvöldin. Skotta, Tommi og Móri fóru líka hamförum á mörgum bæjum í nágreninu og komu stundum við í Norðurkoti á Eyrarbakka þaðan sem Tómas var upprunnin. Lék þá bærinn á reiðiskjálfi. Húsmunir, búsáhöld og leritau fóru á flug og lentu með af miklu afli í veggjum svo stórsá á.  Héldu þau þrjú saman um nokkur ár en svo tók Skotta að fylgja Jóni í Móhúsum og Móri fylgdi ætt Einars á Stéttum, einkum Þuríði Formanni. Jón í Móhúsum fékk Klaustur-Jón í Þykkvabæ til að kveða niður drauga þessa og tókst það nema hvað Sels-Móri slapp undan presti og hefur engum enn tekist að kveða hann niður.

Mundi: Einu sinni bar svo við að smali frá Stóru-Háeyri, á Eyrarbakka sem gegndi fé uppi á mýrinni, fór í beitarhúsin á aðfangadagskvöld jóla. Þegar liðið var á jólahátíðina þetta kvöld var farið að undrast um smalann sem ekki hafði komið til baka. Þegar smalinn hafði ekki skilað sér á jóladagsmorgun var farið að leita hans og var víða farið í eftirgrenslan, en árangurslaust.

 Á annann dag jóla, þá um morguninn fannst hann dauður og illa útleikinn niður við sjó í Mundakotslendingu. Talið var að draugur eða óvættur hafi elt hann og flæmt fram í fjöru og drepið hann þar. Gerðist smali þessi nú draugur en meinlaus þó. Urðu margir varir við afturgöngu hans, skyggnir menn og óskyggnir. Leitaðist hann einkum við að villa menn, ef þeir voru einir síns liðs seint á ferð og teyma þá út í ófærur. Komust margir í hann krappan af völdum Munda. Þótti ekki síst verða vart við hann í Mundakoti, helst í fjárhúsunum þar og neðan við vörðuna og var hann því ýmist kallaður Mundakotsdraugur eða Vörðudraugur. Skammt fyrir austan vörðuna stóð rétt sem Steinskotsrétt var kölluð (Núverandi kirkjugarður) og bar oft við að menn villtust þar.

Keli: Eitt sinn er er Skaftfellingar voru í verslunarferð á Eyrarbakka fældi strákur fyrir þeim hrossin. Sá var nefndur Keli og hafði ekki sem best orð á sér fyrir prakkaraskap. Skaftfellingum þótti þetta óþvera hrekkur og reiddust þessu mjög. Greip þá einn þeirra klyfbera og henti í strákinn. Varð það honum að bana og þótti sú hefnd meiri en til var ætlast, en varð þó ekki aftur tekin. Keli gekk aftur og varð draugur sem fylgdi banamanni sínum. Banamanni Kela tókst með hjálp lærðra manna  að koma Kela í skjóðu, en honum sjálfum ráðlagt að flytja sig til Vestmannaeyja og koma aldrei í land aftur.

 Skinnskjóðu þessa sendir svo banamaður Kela til hálfsystur sinnar í Holti í Álftaveri sem verður það á að opna skjóðuna, og gaus þá út blá gufa með því sama. Keli gekk síðan meðal Álftveringa og veitti þeim ýmsar skráveifur.

Þá eru ótaldar vofur sem sést hafa, en frægastar af þeirri gerð er „Stokkseyrardraugurinn“ svokallaði er hélt sig í verbúð einni þar. Hafa vofur þann eginleik að geta breytt mynd sinni í næstum hvað sem vera skal, en þessi vofa sást oftast sem grár hnoðri eða í hestlíki. Þá kom vofa ein og hrekkti mann er í eina tíð gekk yfir Gónhól á Eyrarbakka, en þar var talinn forn kirkjugarður. Vofa sást síðast á bæ einum ofan við Eyrarbakka fyrir nokkrum árum.

Er gerast kvöldin dimm og löng

Sólin er að setjast. — Rökkurskuggainir eru þegar byrjaðir að teygja út armana. — Syrtir að í lofti. Mér er sem eg heyri dyn mikinn, sem af vængjataki. — Það er nóttin. Það fer um mig hrollur, eg flýti mér heim. — Eg kemst ekkert áfram, einlægur árekstur, hamingjan góða! Hvar eru götuljósin? spyr ég sjálfan mig og ætla að fara að blessa yflr bæjarstjórnina, en þá man ég það að hún er engin til hérna á Bakkanum, já, það var nú verra gamanið. Hver á þá að kveikja? Hreppsnefndin sagði einhver. Já, það hlýtur þá vist að vera hún, já, guð blessi hreppsnefndina, segi eg, hún veit hvað hún hefir að gera. — En það verður ekki kveikt á engu, maður lifandi, — onei, nei, fyrst að enginn vill taka sig fram um að nota vindinn, já það var líka satt, hann hefði ekki annað að gera en kveikja á kvöldin, nægur tími til fyrir hann, að sækja í sig veðrið í útsynningnum allan daginn og kveikja svo á kvöldin. — Hefir nokkur farið fram á það við hann „herra Storm", að hann gerði eitthvað til gagns, nei nei blessaður, — en hann á þó ef til vill, eða gæti átt rafurmagn í pokahorninu ef látið væri við hann beislið? Já, ekki vil eg nú bíða eftir þvi, og heldur fara í hreppsnefndina og eg læt ekki sitja við orðin tóm, og sest undir gluggana hjá henni og syng hana í svefn, geri henni galdra og risti henni rúnir, ef hún fer ekki að hugsa fyrir götuljósum áður en eg verð búinn að mola í mér hauskúpuna og skaðskemma nefið á náunganum. Mér er annars full alvara, eg ætla að biðja blessaða hreppsnefndina ósköp vel, að gleyma ekki þeim fáu, sem eru Ijóssins börn, en láta hitt ruslið sjá um sig sjálft — og hugsa fyrir götuljósum áður en mesta skammdegismyrkrið skellur á. Já, því má hún ekki gleyma.

Eftir óþekktan Eybekking.

"Þú drepur engan mann í þessum bíl" sagði konan

Skyndilega er vetrarkyrðin rofin og friðsælt þorpið umbreytist í vettvang óhugnanlegrar atburðarrásar sem leiðir til umsátursástands lögreglu og víkingasveitar. Undankomuleiðum er lokað í skyndi, lögreglubílar stilla sér upp á gatnamótum og svartklæddir menn öllu viðbúnir húka þar í skjóli, rétt eins og í hasarmynd frá Hollywood.

Þessi atburðarrás hófst með því að eldri kona, en skörungur þó, ók bifreið sinni með mestu makindum inn á Eyrarbakka ásamt erlendum gesti sem hún hugðist fræða um fornafagra húsagerðarlist Eyrbekkskra meistara og undur hinnar íslensku náttúru sem umvefur þetta sögulega þorp. Þegar hún er stödd á móts við fangelsið Litla-Hraun, stendur þar maður við innkeyrsluna og veifar. Konan stoppar og skrúfar niður hjá sér rúðuna en ókunni maðurinn segir „Það er neyðarástand, það er neyðarástand. Ég verð að fá að hringja í lögregluna.“ Hún réttir manninum símann sinn og hann hringir- spyr um mann og annann- en varð einskins ágengt. Skilaði hann þá símanum, en snaraðist því næst í aftursæti bifreiðarinnar og krafðist þess að verða ekið hið bráðasta á lögreglustöðina á Selfossi.

Konan ók af stað en sagðist ekki vera á leiðinni á Selfoss. Hún væri með gest. Útlending í skoðunarferð. Maðurinn bað aftur um símann og skipaði konunni að aka af stað. Konan ók í hægðum sínum ásamt föruneyti um þorpsgötuna. Ókunni maðurinn hringir í neyðarlínuna 112 og vill fá samband við ákveðinn aðila, en hann lendir stax í deilum við samtalsmann sinn og segir ókunni maðurinn þá skindilega „Ég er með tvo gísla í bílnum, ég vil samband strax.“  Gaf hann í skyn að hann væri vopnaður, þó staðreyndin væri önnur. Hafði hann í hótunum að ráðast gegn lögreglu ef hún freistaði þess að ná til hans.

Á meðan konan dólaði þorpsgötuna komu lögreglubílar aðvífandi ásamt víkingasveitinni. Ókunni maðurinn hótaði konunni lífláti ef hún stöðvaði fyrir lögreglunni. Konunni var þá nóg boðið og stöðvaði hún bílinn. „Þú drepur engan mann í þessum bíl.  Nú ferð þú út“. svaraði hún, en í sömu svifum var bifreiðin umkringd víkingarsveitarmönnum. Ókunni maðurinn gafst upp. Hann hafði verið með æfingaprógram í sjálfsvörn fyrir fangaverði á Litla-Hrauni, en núna var hann leiddur í járnum inn í lögreglubíl.  

Þetta mun hafa gerst fyrir nokkrum árum.

Bátur ferst á Stokkseyrarsundi

Hinn 17. apríl 1922 kl. 4—5 að morgni fór mótorbáturinn „Atli“ frá Stokkseyri vestur í Hafnarforir að vitja um net. Sjó brimaði mjög skyndilega á meðan. Rétt fyrir hádegisbilið kom báturinn að Stokkseyrarsundi og lá þar til lags um tíma, eins og venjulegt var, þegar mikið brimaði, lagði síðan á sundið er þeim þótti lag, en yst á sundinu, á boða þeim er Skotur (eða Skjótur) nefnist fyllti bátinn og fórst hann með allri áhöfn.

Formaðurinn var hinn ungi og efnilegi sjósóknari Bjarni Sturlaugsson frá Starkaðarhúsum, ekkjumaður um þritugt og átti hann eitt barn. Hásetar voru: Einar Gíslason, bóndi frá Borgarholti, alkunnur formaður á Stokkseyri; hann mun hafa verið á sextugs aldri og átt uppkomin börn. Þorvarður Jónsson, sonur Jóns kaupmanns Jónassonar á Stokkseyri, var þá á 17 ári. Þorkell Þorkelsson frá Móhúsum, sonur Þorkels sál. Magnússonar, sem lengi var talinn meðal mestu fiskimanna og sjósóknara á Stokkseyri, en druknaði þar nokkrum árum fyrr. Guðmundur Gíslason frá Brattholtshjáleigu, Markús Jónsson frá Útgörðum (ættaður úr Rangárvallasýslu) og Guðni Guðmundsson frá Móhúsum, ættaður af Rangárvöllum (Ekru -Oddahverfi). Frá Stokkseyri reru alls 4skip og af Eyrarbakka tvö þennan dag. En þeim tókst öllum að lenda, en við illan leik.

Atli var 10 tonn með  12ha Hein vél. Smíðaður á Stokkseyri 1916 af Gunnari M Jónssyni. Kristján Guðmundsson í Búðarhamri var formaður á honum um tíma.

Heimild: Lögrétta - 24. apríl 1922  Ægir – 1922. http://brim.123.is/page/75/